2023 yılında uygulanacak olan asgari ücretin belirlenmesine dair görüşmeler sona erdi. Asgari Ücret Tespit Komisyonundan yeni asgari ücretin miktarıyla ilgili henüz bir açıklama yapılmadı. Ancak ekonomistler asgari ücretin miktarından çok alım gücünün artırılması gerektiğini söylüyor. Çünkü yüksek enflasyon nedeniyle her geçen gün çalışanların ücretlerinin eridiği Türkiye’de asgari ücret de her geçen yıl daha fazla çalışana verilen geçim ücretine dönüşüyor. Peki Türkiye’de uygulanan ulusal asgari ücret diğer ülkelere kıyasla ne durumda? Bu sorunun yanıtını bulmak için ülkelerin uyguladığı asgari ücretleri, asgari ücretle çalışan oranlarını, ortalama haftalık çalışma saati sürelerini, yaşam endekslerini ve ülkelerdeki alım güçlerini karşılaştırdık. Buna göre Türkiye’de çalışanlar diğer ülkelere kıyasla daha çok çalışıyor, daha az kazanıyor ve Türkiye en yüksek oranda asgari ücretli çalışan sayısına sahip. Uygulanan asgari ücret miktarında 47’nci sırada yer alan Türkiye, haftalık çalışma saati ortalamasında da lider konumda. Yaşam Maliyeti Endeksi’nde ise 137 ülke arasında 121’inci sırada.
Türkiye’de Temmuz 2022’de brüt 6 bin 471 TL ve net 5 bin 500 TL’ye çıkarılan asgari ücret, temmuz ayı döviz kuruna göre brüt 373,6 Euro, net olarak da 313 Euro iken bugünün kur değerine göre çalışanın eline geçen net asgari ücret 277,83 Euro’ya kadar geriledi.
Almanya’da asgari ücret 1744 Euro
Avrupa Birliği İstatistik Kurumunun (Eurostat) verilerine göre Euro kuru temel alındığında en yüksek ulusal asgari ücretin uygulandığı ilk üç ülke aylık 3 bin 351 Euro düzeyindeki asgari ücret ile İsviçre, 3 bin 313 Euro ile Lüksemburg ve 2 bin 199 Euro ile Avustralya şeklinde. Gelişmiş ülkelere bakıldığında Birleşik Krallık’ta aylık ulusal asgari ücret 1929 Euro iken Almanya’da 1744 Euro, Fransa’da 1645 Euro ve ABD’de 1109 Euro.
IMF’nin değerlendirmelerine göre Türkiye ile benzer ekonomiye sahip olan ülkelerden Estonya’da ulusal asgari ücret 654 Euro, Arjantin’de 632 Euro, Romanya’da 515 Euro, Brezilya’da 192 Euro, Ukrayna’da 178 Euro. Türkiye’nin kıyı komşusu Yunanistan’da ise asgari ücret 831 Euro.
Euro kuruna göre Türkiye’den daha düşük asgari ücret uygulanan ülkeler arasında ise 363 Euro’luk asgari ücret ile Bulgaristan, 281 Euro’luk asgari ücret ile Çin ve 169 Euro’luk asgari ücret ile Rusya gibi ülkeler yer alıyor.
Türkiye asgari ücrette 47’nci sırada
Türkiye, asgari ücret uygulanan ve uluslararası kuruluşlara uygulanan ulusal asgari ücreti bildiren 101 ülke içinde Temmuz 2022’deki Euro kuruna göre en yüksek brüt asgari ücret uygulayan 47’inci ülke olarak sıralanarak asgari ücreti düşük olan ülkeler arasında yer alıyor.
Asgari ücretli oranında Türkiye lider
Asgari ücret ile çalışanların oranlarına dair Eurostat’ın en güncel verisi 2018 yılına dair. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in asgari ücretli çalışanların oranını yüzde 37 olarak açıkladığı Türkiye’de 2018 yılının resmî verilerine göre bu oran yüzde 36,2. Asgari ücretle çalışan oranında açık ara farkla lider konumda yer alan Türkiye’yi yüzde 15,2 ile Slovenya, yüzde 14,1 ile Bulgaristan ve yüzde 13,3 ile Romanya takip ediyor. 2018 yılı verilerine göre Fransa’da asgari ücretle çalışanların tüm çalışanlara oranı yüzde 11,6, Yunanistan’da yüzde 8,9, Almanya’da yüzde 6,6, Lüksemburg’da yüzde 5,1, Estonya’da ise yüzde 3,6.
En yüksek haftalık çalışma saati Türkiye'de
Eurostat’ın verilerine göre haftalık çalışma saati, yasal limitin 45 saat olduğu Türkiye’de 48,3 saat. Türkiye’yi haftalık 45 saatlik ortalama çalışma süresi ile Karadağ ve 44,2 saat ile Sırbistan izliyor. Yunanistan’da ortalama haftalık çalışma süresi 43,2 saat, İsviçre’de 43,6 saat iken Estonya’da 40,2 saat, Lüksemburg’da 41,1 saat, Almanya’da 40,5 saat, Danimarka’da ise 39,3 saat.
Türkiye, yaşam endeksinde gerilerde
Ülkelere göre Yaşam Maliyeti Endeksi’ne bakıldığında Türkiye, 28,38 puan ile 137 ülke arasında 121’inci sırada yer alıyor. Yaşam Maliyeti Endeksi’nde ilk sırada 141,74 puan ile Bermuda Adaları yer alırken ikinci sırada bulunan İsviçre’nin ardından ilk sıralarda Norveç, Danimarka, ABD, Kanada ve Güney Kore gibi ülkeler yer alıyor. ABD’de 69,92 puan olan Yaşam Maliyeti Endeksi, Almanya’da 59,62 puan, Bulgaristan’da ise 37,58 puan. Türkiye’den daha kötü bir puana sahip olan ülkeler arasında Mısır, Suriye, Hindistan, Kosova gibi ülkeler yer alırken listenin son sırasında ise 17,78 puanla Pakistan bulunuyor.
Alım gücü hangi ülkede ne düzeyde?
Türkiye ne durumda?
Resmî açıklamalara göre asgari ücretle çalışan oranı yüzde 37 olan Türkiye’de temmuz ayı döviz kuruna göre brüt asgari ücret 373,6 Euro. Bugünün kuruna göre net asgari ücret 277,83 Euro, ortalama ücret ise 311,48 Euro. Yaşam Maliyeti Endeksi’nde 121’inci sırada yer alan Türkiye’de dört kişilik bir ailenin kira hariç tahmini aylık maliyeti 1214 Euro. Bu maliyet tek kişi için ise 347 Euro. Kent merkezindeki üç odalı bir dairenin kirası aylık 440,64 Euro, aylık kreş ücreti 169,24 Euro. Aylık elektrik, ısıtma, soğutma, su ve çöp gideri 58,22 Euro. Orta sınıf bir restoranda iki kişilik üç çeşit yemek 15,20 Euro. 500 gramlık beyaz ekmek 0,4 Euro, 1 kilogram domates 0,86 Euro, 1,5 litre su 0,26 Euro, yarım litrelik bira 1,44 Euro. Pantolon 32,47 Euro, otobüs bileti 0,35 Euro, 1 litre benzin 1,13 Euro, sinema bileti 2,53 Euro.
Almanya’da yaşamanın maliyeti
Asgari ücretle çalışanların oranının yüzde 6,6 olduğu Almanya’da asgari ücret 1744 Euro, ortalama ücret ise 2 bin 738 Euro. Almanya’da dört kişilik bir ailenin kira hariç tahmini aylık maliyeti 2 bin 862 Euro. Bu maliyet tek kişi için ise 833 Euro. Almanya’da yaşam maliyeti Türkiye’deki yaşam maliyetinden yüzde 122 oranında daha fazla. Ancak Yaşam Maliyeti Endeksi’nde 32’nci sırada yer alan Almanya’da asgari ücret Türkiye’deki asgari ücretten yüzde 466, ortalama ücret ise yüzde 879 daha fazla. Almanya’da kent merkezindeki üç odalı bir dairenin kirası aylık 1592,69 Euro, aylık kreş ücreti 340,90 Euro. Aylık elektrik, ısıtma, soğutma, su ve çöp gideri 246,64 Euro. Orta sınıf bir restoranda iki kişilik üç çeşit yemek 50,00 Euro. 500 gramlık beyaz ekmek 1,73 Euro, 1 kilogram domates 1,32 Euro, 1,5 litre su 0,57 Euro, yarım litrelik bira 0,65 Euro. Pantolon 79,08 Euro, otobüs bileti 2,80 Euro, 1 litre benzin 2,04 Euro, sinema bileti 12 Euro.
Benzer ekonomiye sahip Romanya’da hayat
Romanya’da asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 13,3. Ulusal asgari ücretin 515 Euro olduğu ülkede ortalama gelir ise 710 Euro. Romanya’da dört kişilik bir ailenin kira hariç tahmini aylık maliyeti 1733 Euro. Tek kişinin kira hariç yaşam maliyeti ise 497 Euro. Romanya’da yaşam maliyeti Türkiye’deki yaşam maliyetine kıyasla yüzde 33 oranında daha yüksek. Yaşam Maliyeti Endeksi’nde 90’ıncı sırada yer alan Romanya’da asgari ücret Türkiye’deki asgari ücretten yüzde 137, ortalama ücret ise yüzde 228 daha fazla. Romanya’da kent merkezindeki üç odalı bir dairenin kirası aylık 603,88 Euro, aylık kreş ücreti 370,33 Euro. Aylık elektrik, ısıtma, soğutma, su ve çöp gideri 119 Euro. Orta sınıf bir restoranda iki kişilik üç çeşit yemek 30,55 Euro. 500 gramlık beyaz ekmek 0,87 Euro, 1 kilogram domates 1,70 Euro, 1,5 litre su 0,55 Euro, yarım litrelik bira 0,79 Euro. Pantolon 58,66 Euro, otobüs bileti 0,61 Euro, 1 litre benzin 1,61 Euro, sinema bileti 6,11 Euro.
Alışveriş için Türkiye’ye gelinen Bulgaristan’da durum
Türkiye’ye kıyasla daha düşük ulusal asgari ücrete sahip olan Bulgaristan’da asgari ücretle çalışan oranı yüzde 14,1. Ülkede asgari ücret 363 Euro, ortalama ücret ise 734 Euro. Dört kişilik bir ailenin kira hariç tahmini aylık maliyeti 1851 Euro iken tek kişi için bu maliyet 523 Euro. Bulgaristan’da yaşam maliyeti, asgari ücretin yüzde 3 daha fazla olduğu Türkiye’deki yaşam maliyetinden yüzde 43 oranında daha fazla. Ancak Yaşam Maliyeti Endeksi’nde 80’nci sırada yer alan Bulgaristan’da ortalama ücret Türkiye’ye kıyasla yüzde 235 daha fazla. Bulgaristan’da kent merkezindeki üç odalı bir dairenin kirası aylık 590,12 Euro, aylık kreş ücreti 351,18 Euro. Aylık elektrik, ısıtma, soğutma, su ve çöp gideri 107,60 Euro. Orta sınıf bir restoranda iki kişilik üç çeşit yemek 35,86 Euro. 500 gramlık beyaz ekmek 0,85 Euro, 1 kilogram domates 2.02 Euro, 1,5 litre su 0,55 Euro, yarım litrelik bira 0,79 Euro. Pantolon 52,86 Euro, otobüs bileti 0,82 Euro, 1 litre benzin 1,51 Euro, sinema bileti 6,66 Euro.